Νέος «Δείκτης Επικινδυνότητας Επεισοδίου Βροχόπτωσης» τίθεται σε εφαρμογή στην Ελλάδα
Το meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ξεκινά την κατηγοριοποίηση των κακοκαιριών στη χώρα μας, οι οποίες αναμένεται να προκαλέσουν μεγάλα ύψη βροχής. Από τον Ιανουάριο του 2022 στις ανακοινώσεις του meteo για επερχόμενες κακοκαιρίες θα δίνεται και η εκτιμώμενη κατηγορία της επικινδυνότητας της αναμενόμενης βροχής.
Η μεθοδολογία που αναπτύχθηκε και θα εφαρμοστεί, βασίζεται στον υπολογισμό ενός νέου δείκτη, ο οποίος ονομάζεται “Δείκτης Επικινδυνότητας Επεισοδίου Βροχόπτωσης (Regional Precipitation Index – RPI)”. Ο δείκτης λαμβάνει θετικές τιμές, όταν αναμένεται βροχή σε κάποια περιοχή της χώρας. Από την τιμή του δείκτη καθορίζεται το επίπεδο/κατηγορία της αναμενόμενης κακοκαιρίας.
Ο υπολογισμός του δείκτη RPI λαμβάνει υπόψη του:
– Το αναμενόμενο ύψος βροχής μέσα σε ένα 24ωρο, όπως αυτό προβλέπεται από ένα σύνολο μετεωρολογικών μοντέλων υψηλής ανάλυσης τα οποία εφαρμόζει το meteo.
– Τη χωρική έκταση των περιοχών όπου η αναμενόμενη βροχή 24ώρου υπερβαίνει ένα όριο, το οποίο έχει καθοριστεί από την κλιματολογική ανάλυση των βροχοπτώσεων στη χώρα μας κατά την τελευταία τριακονταετία.
– Τον πληθυσμό της Ελλάδας που αναμένεται να επηρεάσει η αναμενόμενη βροχόπτωση.
Πριν την εφαρμογή της νέας μεθόδου κατηγοριοποίησης των ισχυρών βροχοπτώσεων, προηγήθηκε η ενδελεχής μελέτη ισχυρών κακοκαιριών της περιόδου 1991-2020. Εντοπίστηκαν 1.374 ημέρες στο διάστημα 1991-2020 με θετικό δείκτη RPI, αριθμός που αντιστοιχεί στο 12,5% των ημερών της τελευταίας τριακονταετίας. Η στατιστική ανάλυση οδήγησε στη διαμόρφωση πέντε κατηγοριών ταξινόμησης των κακοκαιριών:
* Κατηγορία 5: RPI >6,21 – Μέρες βροχόπτωσης 28 – Επικινδυνότητα βροχόπτωσης: Ακραία
* Κατηγορία 4: RPI 3,52-6,25 – Μέρες βροχόπτωσης 41 – Επικινδυνότητα: Πολύ σημαντική
* Κατηγορία 3: RPI 0,45-3,51 – Μέρες βροχόπτωσης 275 – Επικινδυνότητα: Σημαντική
* Κατηγορία 2: RPI 0,05-0,44 – Μέρες βροχόπτωσης 343 – Επικινδυνότητα: Μέτρια
* Κατηγορία 1: RPI <0,05 – Μέρες βροχόπτωσης 687 – Επικινδυνότητα: Χαμηλή
Για παράδειγμα, πρόσφατες κακοκαιρίες όπως ο Ιανός (18 Σεπτεμβρίου 2020), ο Ξενοφών/Ζορμπάς (29 Σεπτεμβρίου 2018), η Ευρυδίκη (16 Νοεμβρίου 2017, πλημμύρες στη Μάνδρα) και ο Γηρυόνης (25 Νοεμβρίου 2017 με τέσσερις νεκρούς), με βάση το δείκτη RPI κατατάσσονται στην κατηγορία 5 (Ακραία). Επίσης στην ίδια κατηγορία κατατάσσονται και οι πρόσφατες κακοκαιρίες Μπάλλος και Διομήδης.
Η νέα κατηγοριοποίηση θα έχει μια περίοδο δοκιμαστικής επιχειρησιακής λειτουργίας, ώστε να εντοπιστούν δυσλειτουργίες και προβλήματα στην εφαρμογή της μεθόδου. Ανάλογες πάντως προσεγγίσεις κατηγοριοποίησης κακοκαιριών ακολουθούνται στις ΗΠΑ, με έμφαση στην κατανομή του ύψους χιονιού, κυρίως στα ανατολικά τμήματα της χώρας.
