Δρ Θεοτοκά: Ποιες διαταραχές προκαλεί στην ενήλικη ζωή η σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών
Καρδιαγγειακά, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, διαταραχές ύπνου και διατροφής, κατάθλιψη, αλλά και πλήθος άλλων σωματικών και ψυχικών διαταραχών μπορεί να προκληθούν κατά την ενήλικη ζωή από σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ηλικία, όπως δηλώνει στο Πρακτορείο FM και στην εκπομπή της Τάνιας Η. Μαντουβάλου «104.9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ» η δόκτωρ Ίλια Θεοτοκά, κλινική ψυχολόγος ψυχοθεραπεύτρια στην ψυχιατρική κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αιγινήτειο. Είναι πολύ σημαντικό η οικογένεια να μην συγκαλύπτει, τονίζει η δόκτωρ Θεοτοκά για να επισημάνει στη συνέχεια ότι «αυτό που εγώ λέω σε όλους τους γονείς είναι ότι πρέπει πάντα να παίρνουμε σοβαρά κάτι που μας λέει το παιδί και να μη θεωρούμε ότι μας το λέει, γιατί δεν θέλει να πάει σχολείο, ή δεν θέλει να διαβάσει, ή βαριέται, ή απλά είναι κακομαθημένο. Όταν δεν θέλει κάποιο πρόσωπο να έρχεται στο σπίτι ή να μένει μόνο μαζί του και μας το λέει, πρέπει να το ακούμε με προσοχή και να διερευνούμε τα λεγόμενα του.
Το προφίλ του θύτη – Επαγγέλματα κοντά σε παιδιά
Σύμφωνα με την κ. Θεοτοκά, οι παιδόφιλοι κυρίως είναι άντρες. «Μπορεί να είναι ετεροφυλόφιλοι ομοφυλόφιλοι, bisexual. Μπορεί να έχουν σεξουαλική ζωή με ενήλικες, αλλά προτιμούν τα παιδιά, γιατί είναι πιο διαθέσιμα και πιο ευάλωτα. Συνήθως είναι από 17 ετών έως και τη μέση ηλικία.. Δράστης μπορεί να είναι είτε συγγενής, είτε φίλος, είτε γείτονας, είτε κάποιος που έχει έρθει σε στενή επαφή με το παιδί και την οικογένεια του. Είναι άνθρωποι που επιλέγουν επαγγέλματα που έχουν σχέση με παιδιά, όπως νταντάδες, ιερωμένοι, καθηγητές στα σχολεία, προπονητές, άνθρωποι που κάνουν ιδιαίτερα μαθήματα σε παιδιά. Και επιλέγουν αυτό το επάγγελμα ακριβώς για αυτό το σκοπό. Σίγουρα είναι άτομα που δεν μπορούν να διαχειριστούν τις ισότιμες σχέσεις με άλλους ενήλικες. Τα παιδιά είναι πιο χειρίσιμα, πιο εύκολα. Οι θύτες είναι διαταραγμένα άτομα που παράλληλα, επιδεικνύουν και μία εγκληματική συμπεριφορά. Γιατί είναι μία παράνομη συμπεριφορά, δεν είναι απλά άτομα που έχουν μία ψυχολογική διαταραχή. Είναι άτομα που κάνουν παράνομες εγκληματικές πράξεις, άρα πρέπει να δούμε και την παράμετρο της ψυχοπαθητικής διαταραχής προσωπικότητας. Αυτό όμως, δεν σημαίνει ότι έχουν το ακαταλόγιστο. Είναι αυτό που λέμε άτομα υπεράνω πάσης υποψίας και προτιμούν την παρέα των παιδιών, γιατί νιώθουν άνετοι με τα παιδιά. Τα παραπλανούν με δώρα, με υπερβολική ευγένεια και γλυκύτητα. Τους τάζουν πράγματα, τους δίνουν από μικρά έως πολύ μεγάλα δώρα. Εστιάζονται σε παιδιά που είναι μόνα, που είναι λίγο πιο απομονωμένα και νιώθουν ότι οι γονείς δεν θα ασχοληθούν και δεν θα προσέξουν ότι κάτι συμβαίνει στο παιδί τους.
«Νόμιζα ότι ήταν τα ήθη και τα έθιμα του χωριού που ζούσα»
Και σιγά-σιγά τα υποβάλλουν σε αυτή την κακοποίηση. Και αυτό γίνεται για το παιδί μία μαθημένη όπως λέμε συμπεριφορά». Πώς όμως νιώθει ένα παιδί; «Το παιδί μπορεί να νιώθει περίεργα και ενοχικά, ειδικά όταν είναι πολύ μικρό κάτω των 6-7 ετών. Ωστόσο, νομίζει ότι αυτό μπορεί να συμβαίνει κανονικά, να είναι ένα παιχνίδι που δεν είναι κακό, και μαθαίνει σε αυτό. Όπως μου είχε πει παλιότερα ασθενής μου: Νόμιζα ότι ήταν τα ήθη και τα έθιμα του χωριού που ζούσα».
Ποιο είναι άραγε το αποτύπωμα στην ψυχή ενός ανθρώπου όταν έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά στην παιδική ηλικία; Υπάρχουν πληγές που δεν κλείνουν, και πώς επηρεάζεται η προσωπικότητα στην ενήλικη ζωή; «Ασφαλώς υπάρχουν πληγές που δεν κλείνουν. Βέβαια, όλα εξαρτώνται από το αν ήταν ένα και μοναδικό συμβάν, αν ήταν μία συστηματική, επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά, αν η οικογένεια το συγκαλύπτει, οπότε το συντηρεί και το παιδί μαθαίνει να πληγώνεται και να νιώθει άσχημα και ότι δεν έχει υπεράσπιση. Και μπορεί να σκέφτεται ότι όταν μεγαλώσει ακόμη και τότε αν μιλήσει, κανείς δεν θα το προστατέψει. Άρα μαθαίνει ουσιαστικά το ρόλο του θύματος. Επίσης παίζει ρόλο ποιο είναι το άτομο που παρενοχλεί. Συνήθως είναι μέσα από το οικογενειακό περιβάλλον. Άρα όλοι αυτοί οι παράγοντες ενισχύουν ανάλογα με την κάθε περίπτωση λιγότερο ή περισσότερο, το τραύμα που βιώνει αυτό το παιδί και πώς αυτό μένει ανεξίτηλο».
Πολύ σοβαρός ο τραυματισμός που υφίστανται οι παιδικές ψυχές- Οι δράστες πρέπει να τιμωρούνται παραδειγματικά
Το πιο σοβαρό φυσικά είναι η συγκάλυψη, τονίζει η ειδικός. Γιατί αν η οικογένεια συγκαλύπτει, το παιδί δεν θα μιλήσει. Όταν το παιδί δεν θα μιλήσει η οικογένεια θα θεωρήσει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει πρόβλημα δεν θα πάει στον ειδικό, ούτε η οικογένεια, ούτε το παιδί. «Άρα όλο αυτό το τραύμα εγχαράζεται ακόμα πιο έντονα και επηρεάζει όλη την ενήλικη ζωή του παιδιού, δημιουργώντας καταθλιπτικές διαταραχές, διαταραχές διατροφής, διαταραχές στη σωματική υγεία, όπως καρδιαγγειακά, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, διαταραχές ύπνου, άγχος κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση, προβλήματα εμπιστοσύνης στο πως κανείς σχετίζεται με τους ανθρώπους, απομόνωση, μοναξιά, ντροπή γενικά πολύ δύσκολα συναισθήματα. Πολλοί ασθενείς μας δυσκολεύονται πάρα πολύ να μας μιλήσουν για αυτά τα πράγματα, ακόμα κι αν τους παρακολουθούμε για πολύ καιρό και αισθάνονται οικεία και ασφάλεια μαζί μας. Ο τραυματισμός που υφίστανται αυτές οι παιδικές ψυχές είναι πολύ σοβαρός για αυτό οι βιαστές θα πρέπει να τιμωρούνται παραδειγματικά. Ακριβώς για να αποτρέπονται και οι άλλοι που πιθανά θέλουν να πράξουν αντίστοιχες συμπεριφορές προς τα παιδιά, και να λειτουργεί απαγορευτικά ο σωφρονισμός και η τιμωρία αυτών των ανθρώπων».
