Η Γενοκτονία των Ποντίων
Οι συστηματικές τουρκικές διώξεις του ποντιακού ελληνισμού από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, άρχισαν το 1915 με σθεναρή και πολύμηνη αντίσταση των Ποντίων. Με την ανακωχή του Μούδρου (Οκτώβριος, 1918), η κατάσταση βελτιώθηκε προσωρινά, ωστόσο με την απόβαση του Ελληνικού Στρατού στη Σμύρνη (Μάιος,1919), με σκοπό την απελευθέρωση των ελληνικών πληθυσμών, αλλά και την προστασία των μειονοτικών πληθυσμών μέχρι την υπογραφή της τελικής συνθήκης ειρήνης, οι συνθήκες διαβίωσης των Ποντίων επιδεινώθηκαν. Μία μεγάλη γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού έλαβε χώρα με την πυρπόληση χωριών, τις λεηλασίες εκκλησιών και κατοικιών, τις επιχειρήσεις μαζικών δολοφονιών, τις απελάσεις, τα βασανιστήρια και τις πορείες στην έρημο, που οδήγησαν στον θάνατο 353.000 Έλληνες του Πόντου, ενώ 100.000 μετανάστευσαν στη Ρωσία, για να συναντήσουν άλλους ομογενείς τους εκεί.
Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση (1917) η κατάσταση των Ελλήνων Ποντίων της Νότιας Ρωσίας (Βατούμ) χειροτέρευε διαρκώς, με συνέπεια να ζητήσουν βοήθεια από το ελληνικό κράτος. Η ελληνική αποστολή συγκέντρωσε στατιστικές πληροφορίες για τον ελληνικό πληθυσμό της Ρωσίας και αφού περιέθαλψε τους απόρους μετέφερε – από τον Μάιο του 1920 έως τον Φεβρουάριο του 1921 – περίπου 53.000 Έλληνες στη Θεσσαλονίκη. Στις 19 Μαΐου, ημέρα απόβασης του Κεμάλ Ατατούρκ στη Σαμψούντα του Πόντου (19 Μαΐου 1919), τελείται κάθε χρόνο στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη επιμνημόσυνη δέηση, με συμμετοχή ποντιακών ενώσεων.
