Π.Σ.: Εκδήλωση για τον εορτασμό της επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940
Παρουσία του Υφυπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Ευάγγελου Τουρνά και του Αρχηγού Πυροσβεστικού Σώματος Αντιστράτηγου Θεόδωρου Βάγια, πραγματοποιήθηκε χθες, στις εγκαταστάσεις του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, στο Μαρούσι, η κεντρική εκδήλωση για τον εορτασμό της Εθνικής Επετείου της 28ης Οκτωβρίου του 1940.
Στην ημερήσια διαταγή που εκδόθηκε, ο Αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, Αντιστράτηγος Θεόδωρος Βάγιας, απευθυνόμενος σε όλο το πυροσβεστικό προσωπικό, αναφέρει:
«Αξιωματικοί, Υπαξιωματικοί, Πυροσβέστες/ριες, Σπουδαστές/ριες της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, Πολιτικοί Υπάλληλοι του Σώματος, Πυροσβέστες/ριες Πενταετούς Υποχρέωσης, Πυροσβέστες Δασικών Επιχειρήσεων, Συμβασιούχοι και Εθελοντές Πυροσβέστες.
Εορτάζουμε, σήμερα, την 28η Οκτωβρίου 1940, την επέτειο του «ΟΧΙ» μια ξεχωριστή στιγμή της ιστορίας μας, την αντίσταση της Ελλάδας στην επεκτατική πολιτική του Άξονα.
Μια τόσο μικρή λέξη όμως ταυτόχρονα τόσο ηχηρή στα αυτιά των αντιπάλων μας που τους προκάλεσε έκπληξη, για το πώς ένας τόσο εύκολος αντίπαλος κατά την κρίση τους, όπως η Χώρα μας, τελικά ύψωσε ανάστημα ενάντια σε ισχυρά ολοκληρωτικά καθεστώτα. Και τούτο αποδείχθηκε στα πεδία των μαχών.
Το «ΟΧΙ», μεταφέρθηκε σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ελληνικής Επικράτειας αλλά και όπου χτυπούσε η καρδιά του Ελληνισμού.
Έγινε σύμβολο αυτοθυσίας και ηρωισμού για τις μανάδες και τις κόρες που ξεπροβόδιζαν τους γιους, τα αδέρφια και τους πατεράδες που έφευγαν για το μέτωπο με χαμόγελο και όρκο, πως η ψυχή τους είναι δοσμένη στον Ιερό Αγώνα για την υπεράσπιση της Πατρίδας.
Η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου 1940 και τα ιστορικά γεγονότα εκείνης της περιόδου ενισχύουν την εθνική μας συνείδηση. Ως Έλληνες και πυροσβέστες εμπνεόμαστε από τους προγόνους μας, οι αγώνες τους θα αποτελούν για μας πηγή αυτοπεποίθησης και ακλόνητου σθένους. Γιατί οι Έλληνες δεν τρομάζουν, δεν λυγίζουν και δεν υποκύπτουν στις αντιξοότητες όποιος και αν είναι ο αντίπαλος. Αγωνίζονται μέχρι να πετύχουν τον σκοπό τους και αυτό για το οποίο ορκίστηκαν να υπερασπίζονται αδιάκοπα. Την Πατρίδα τη μία και μοναδική που αξίζει τα πάντα.
Για την τιμή της Πατρίδας και την Εθνική μας Ανεξαρτησία όλοι οι Έλληνες καλούμαστε να αναφωνήσουμε:
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΑΘΑΝΑΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΕΠΟΥΣ ΤΟΥ ‘40.
ΖΗΤΩ Η 28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940.
ΖΗΤΩ ΤΟ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟ ΣΩΜΑ».
Ομιλητής στην φετινή εκδήλωση ήταν ο Πυραγός Σαμαράς Κωνσταντίνος, Τμηματάρχης Δικαστικού της Διεύθυνσης Νομικής Υποστήριξης του Α.Π.Σ. ο οποίος εξήρε την προσφορά και τη γενναιότητα των Ελλήνων που αντιστάθηκαν στις δυνάμεις του Άξονα και έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη δράση των Πυροσβεστών στον πόλεμο του 40. Στην ομιλία του μεταξύ άλλων ανέφερε:
«Τα παιδιά της πατρίδας μας, συνεπή με την ιστορία του έθνους, ανάμεσα σε χαρμόσυνες κωδωνοκρουσίες, με το χαμόγελο στα χείλη, τραγουδώντας, ρίχτηκαν στον πόλεμο με ασυγκράτητο ενθουσιασμό. Ούτε ο βαρύς χειμώνας, ούτε η δύναμη του ισχυρού αντιπάλου, ούτε κι αυτός ο θάνατος ακόμα ανέκοψαν την ορμή τους. Από εκείνο το πρωινό της 28ης Οκτωβρίου του 1940, αρχίζει η απογείωση της Ελληνικής ψυχής για να μετουσιωθεί σε άφταστα ύψη δόξας και ηρωισμού. Δεν έμεινε γωνιά της γης με Έλληνες που το «ΟΧΙ» να μην δονήσει την Ελληνική καρδιά και να εμφυσήσει θερμή την πνοή της αντίστασης. Οι αναγγελίες των νικών διαδέχονται η μια την άλλη. Την 21η Νοεμβρίου καταλαμβάνεται η Κορυτσά ενώ ακολουθούν οι καταλήψεις της Μοσχόπολης, του Πόγραδετς, της Πρεμετής, των Αγίων Σαράντα, του Δελβίνου και του Αργυροκάστρου για να ολοκληρωθούν με την κατάληψη της ηρωικής Χειμάρας και της Κλεισούρας.
Μάλιστα, στην Κορυτσά, με την με την Ημερήσια Διαταγή της 6ης Ιανουαρίου 1941 ιδρύθηκε και λειτούργησε Πυροσβεστικός Σταθμός στην απελευθερωμένη πόλη.
Ήδη, μερικά χρόνια πριν την κήρυξη του πολέμου το ελληνικό κράτος είχε εντοπίσει την ανάγκη οργάνωσης της αντιαεροπορικής – Πολιτικής Άμυνας της χώρας, με κύριο φορέα, την Πυροσβεστική Υπηρεσία. Τον Απρίλιο του 1936 , το Υπουργείο Στρατιωτικών, απευθυνόμενο στο Υπουργείο Οικονομικών διαπιστώνει την ανάγκη συστηματικής οργάνωσης της αντιαεροπορικής άμυνας του άμαχου πληθυσμού της χώρας και στα πρώτα μέτρα που προτείνει είναι: «η δημιουργία εις έκαστην μεγάλη πόλιν Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ικανής να ανταποκριθή εν τινί μέτρω τουλάχιστον, εις την επιτακτικήν ανάγκην της κατασβέσεως πολυάριθμων πυρκαγιών, ταυτοχρόνως εκδηλουμένων, εις διάφορα σημεία μιας πόλεως, συνεπεία βομβαρδισμού εκ του αέρος. Ο τουιούτος κίνδυνος είναι πιθανότατος εν περιπτώσει πολέμου δι άπασαν τας σημαντικάς πόλεις του Κράτους, αι δε εκ τούτου συνέπειαι εις υλικάς ζημιάς και εις ανθρώπινα θύματα είναι ανυπολόγιστοι».
Από τον καιρό της ειρήνης είχε σχεδιασθεί και είχε μελετηθεί πρόγραμμα «αραιώσεως» των πυροσβεστικών μονάδων στις πόλεις που λειτουργούσαν Πυροσβεστικές Υπηρεσίες. Παράλληλα τέθηκε σε εφαρμογή σχέδιο ενισχύσεως με εφεδρικό προσωπικό και μέσα, καθότι το Πυροσβεστικό Σώμα, θα σήκωνε το βάρος της προστασίας των μετόπισθεν.
Στον πόλεμο του 1940, λοιπόν, πολλοί ήταν οι Πυροσβέστες που έσπευσαν να ανταποκριθούν θετικά στη διαταγή του Υπουργού Δημοσίας Τάξης στο Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος, που καλούσε όσους επιθυμούσαν, να ακολουθήσουν το μαχόμενο στράτευμα, οι οποίοι τελικά στρατεύθηκαν και έφυγαν για το μέτωπο.
Οι Έλληνες Πυροσβέστες από την πρώτη ώρα της κήρυξης του πολέμου σήκωσαν το βάρος της Πολιτικής Άμυνας σε όλη τη χώρα, αλλά και μέχρι το Αργυρόκαστρο και την Κορυτσά.
Από την αυγή της 28ης Οκτωβρίου του 1940 «ετέθη εις συναγερμόν άπασα η δύναμη του Πυροσβεστικού Σώματος, αριθμούσα περί τα 600 μόνον άτομα και διετάχθη υπό του Αρχηγού του αυστηρά γενική επιφυλακή.
Μάλιστα, σύμφωνα με το Βιβλίο Ημερήσιας Διαταγής των Π.Υ. Αθηνών με ημερομηνία 20-11-1940, ορίζεται μεταξύ άλλων και η «παραχώρησις πιστολίων δια τον εφοδιασμόν των αξιωματικών και φρουρών».
Στις μεγάλες πόλεις, οι Πυροσβεστικές δυνάμεις αντιμετώπισαν τους φονικούς βομβαρδισμούς, προσπαθώντας να διατηρήσουν ασφαλείς τις «εσωτερικές γραμμές» της χώρας, ενώ την ώρα της κορύφωσης του πολέμου ενίσχυσαν ακόμα και τον εφοδιασμό του ελληνικού στρατού με μεταφορά υποστηρικτικού υλικού προς τα μέτωπα.
Στην Αθήνα και στον Πειραιά εφαρμόστηκε σχέδιο διασποράς πυροσβεστικών κλιμακίων, αποτελούμενα από μόνιμους πυροσβέστες και εφέδρους οι οποίοι κατέλαβαν διάφορα συγκοινωνιακά σημεία. Στους πρώτους βομβαρδισμούς που έγιναν το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940, στην Πάτρα και τη Θεσσαλονίκη, οι Πυροσβέστες ρίχθηκαν στη μάχη για την κατάσβεση των πυρκαγιών αλλά και την παροχή βοήθειας στους πληγέντες.
Σύμφωνα με τον Αξιωματικό του Π.Σ. Μπανάκο, «κατά τας πρώτας ημέρας του πολέμου τούτου εξερράγησαν εν τη πόλει 32 πυρκαιαί εκ βομαβαρδισμών, αι πλείσται των οποίων μεγάλης εκτάσεως και εσυνεχίσθησαν αύται κατά τους επόμενους μήνας».Ούτω κατά την 1.11.40 αντιμετωπίσθησαν υπό της Π.Υ. 18 πυρκαιαί, την 2.11.40 εννέα και την 3.11.40 πέντε τοιαύται. Εν συνεχεία την 29.12.40 κατά την εκραγείσαν πυρκαιάν εις Θεαγένειον νοσοκομείον διεσώθησαν 95 νοσηλευόμενοι οπλίται. Την 30.12.40 αντιμετωπίσθησαν ωσαύτως 11 πυρκαιαί. Την 25.1.41 οκτώ πυρκαιαί καθ΄ας εσημιεώθησαν 3 τραυματισμοί πυροσβεστών μεταφερθέντων εις νοσοκομείον. Την 9.12.41 εννέα πυρκαιαί καθ ας εσημειώθησαν ωσαύτως 2 τραυματισμοί πυροσβεστών».
Μετά την κατάληψη της Ελλάδας από τους Γερμανούς, η θέση των Πυροσβεστών ήταν ιδιαίτερη λεπτή. Είχε τεθεί το ερώτημα πως θα συμπεριφερόντουσαν στις επιδρομές των Συμμάχων, που είχαν μεν γερμανικό στόχο, αλλά μοιραία προκαλούσαν ζημιά σε εθνικά ή ιδιωτικά πράγματα: «Και η απόφασις σιωπηρά, ψυχικά, είχε ληφθεί μεταξύ των αξιωματικών και των ανδρών του Πυροσβεστικού Σώματος. Είχε επέλθει η συμφωνία δι όρκου που τον είχε υπογράψει ο αγνός δυνατός πατριωτισμός των Πυροσβεστών να σώζουν έστω και θυσιαζόμενοι ότι αφορά τον ελληνικό λαόν και αρνητικώς εργαζόμενοι προκειμένου περί πυρκαγιών που θα συνέβαιναν εις βάρος του εχθρού, να προσφέρουν τας υπηρεσίες των και από της πλευράς αυτής προς την Πατρίδα. Και αι υπηρεσίαι αυταί δεν ήσαν μικραί. Και οι κίνδυνοι όμως των πράξεων των εκείνων δεν ήσαν ολίγοι ούτε μηδαμινοί. Διότι επρόκειτο περί σαμποτάζ επιβεβαιώνοντας έμπρακτα την πατριωτική δράση των Ελλήνων Πυροσβεστών και στην διάρκεια της εθνικής αντίστασης».
Αρκετοί Πυροσβέστες, με διάφορα μέσα, μέσω Τουρκίας, πέρασαν στη Μέση Ανατολή κατατάχθηκαν στον ανασυγκροτούμενο ελληνικό στρατό, ενώ ένας μεγάλος αριθμός αυτών, οργανώθηκε και συμμετείχε σε διάφορες αντιστασιακές οργανώσεις, ειδικά στην Αθήνα και τον Πειραιά.
Κατά τη διάρκεια της κατοχής, ιδίως οι κάτοικοι των μεγάλων αστικών κέντρων, επλήγησαν από πείνα και εξαθλίωση. Οι Πυροσβέστες δεν αποτέλεσαν εξαίρεση και το Π.Σ. μεριμνούσε για την διανομή συσσιτίων στο προσωπικό του και μάλιστα με αυστηρές διαταγές για να μην αδικηθεί κανένας υπάλληλος καθόσον ο κίνδυνος της λιμοκτονίας απειλούσε την επιβίωση του προσωπικού.
Η δράση και η προσφορά των Πυροσβεστών, τόσο των μονίμων όσο και των εφέδρων, καθίσταται εφάμιλλη των μαχητών του μετώπου μιας και αντιμετώπισαν πολεμικές επιχειρήσεις ειδικά στις πόλεις που δοκιμάσθηκαν από τους εναέριους βομβαρδισμούς. Χαρακτηριστικό της προσφοράς τους, είναι ένα μικρό απόσπασμα του Σπ. Γλυκοφρύδη, διαπρεπούς δημοσιογράφου και εκδότη του πρώτου ελληνικού πυροσβεστικού περιοδικού «Πυροσβεστική Ηχώ» από άρθρο του, για «τους Πυροσβέστες στη Μέση Ανατολή»: «Η ιστορία θα είχε να πει πολλά για τον ηρωισμό και τον άκρατο πατριωτισμό του πυροσβέστη. Του κάθε πυροσβέστη. Είτε αξιωματικός ήταν, είτε υπαξιωματικός, είτε απλούς πυροσβέστης από του 1940 μέχρις και σήμερα έχει προσφέρει και ενόπλως εις τους αγώνας του Έθνους πολλά, όταν βρέθηκε σε μαχητική σκοπιά. Γι αυτό και οι θυσίες του σε αίμα στο βωμό της Πατρίδος δεν είναι ολίγες», όπως ο Ανθυπολοχαγός Αντ. Γιαννούλης που πολέμησε στην Αφρική και μετέπειτα ανέλαβε Διοικητής της Π.Υ. Ρόδου, ενώ στην Αίγυπτο πολέμησε ο Αρχιπυροσβέστης Νικ. Καραγιάννης.
Σήμερα, το Πυροσβεστικό Σώμα, στο πλαίσιο της αποστολής του, συμμετέχει στην αντιμετώπιση κάθε έκτακτης ανάγκης που ανακύπτει σε περίοδο ειρήνης ή πολέμου και σε συνεργασία με τις συναρμόδιες αρχές και υπηρεσίες, συμβάλλει στην εξασφάλιση της πολιτικής προστασίας και της Πολιτικής Άμυνας της Χώρας.
Η Ελλάδα σταθερά προσηλωμένη στις αρχές της δημοκρατίας και της ελευθερίας, διαχρονικά αποδεικνύει την αξία της ως μέλος ισχυρών συμμαχιών που υπερασπίζονται τα ίδια ιδανικά.
Οι ηρωικοί πρόγονοί μας μάς έδειξαν το δρόμο. Δεν έχουμε παρά να διδαχτούμε από τα παραδείγματά τους ώστε να είμαστε σε θέση να αποδείξουμε ότι είμαστε άξιοι να διαφυλάξουμε την ελευθερία που με τόσο αίμα και θυσίες μας παρέδωσαν».
Στη συνέχεια ο Υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Ευάγγελος Τουρνάς στο σύντομο χαιρετισμό του, τόνισε μεταξύ άλλων:
«…Οι πεσόντες στο έπος του ’40 ήταν αυτοί που με τη θυσία τους, μας παρέδωσαν μια ελεύθερη Ελλάδα, μια ελεύθερη πατρίδα μια ανεξάρτητη χώρα. Οφείλουμε να θυμόμαστε και να τιμούμε τη θυσία αυτών των ηρώων, που κατάφεραν το ακατόρθωτο και ταυτόχρονα να ακολουθούμε το δικό τους παράδειγμα που δεν είναι άλλο από την Ενότητα. Σήμερα βρισκόμαστε σε ένα γεωστρατηγικό περιβάλλον αστάθειας και συγκρούσεων. Εξάλλου, η περιοχή μας αποτελούσε διαχρονικά πεδίο συγκρούσεων μεταξύ λαών, θρησκειών και πολιτισμών.
Συνεπώς βρισκόμαστε μπροστά σε νέες προκλήσεις και απειλές, για τις οποίες οφείλουμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα των αγωνιστών του ΄40, και να μείνουμε ενωμένοι, γιατί μόνο ενωμένοι θα παραμείνουμε ισχυροί, για μια Ελλάδα ισχυρή, που θα αποτελεί πυλώνα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή μας. Ο καθένας από εμάς πρέπει να είναι προσηλωμένος στο καθήκον του, παραμερίζοντας το «εγώ» και προτάσσοντας το «εμείς».
Φέτος ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά από πλευράς πυρομετεωρολογικών συνθηκών, η δυσκολότερη των τελευταίων 40 ετών σύμφωνα με τα δεδομένα των επιστημόνων. Εντούτοις, με ένα καλά δομημένο σχέδιο της ηγεσίας, δόθηκε αγώνας από τις πυροσβεστικές και τους πυροσβέστες σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, ώστε συγκριτικά με άλλες χρονιές, να έχουμε πολύ καλά αποτελέσματα. Κι αυτό χάρη στην καλή σχεδίαση και τη συνολική προσπάθεια όλων των στελεχών και σας συγχαίρω για αυτό. Αυτό είναι το πατριωτικό καθήκον όλων μας. Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, της περιουσίας και πρωτίστως της ανθρώπινης ζωής.
Το μήνυμα είναι ένα: παραμένουμε ενωμένοι για μια ισχυρή Ελλάδα. Χρόνια πολλά σε όλους!».
Στην εκδήλωση μεταξύ άλλων παρέστησαν, ο Υπαρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Αντιστράτηγος Νικόλαος Ρουμελιώτης, ο Επιτελάρχης του Σώματος Αντιστράτηγος Αθανάσιος Μπαλάφας, ο Προϊστάμενος Κλάδου Διοικητικής Υποστήριξης Υποστράτηγος Δημοσθένης Ραγκαβάς, ο Προϊστάμενος Κλάδου Επιχειρήσεων Υποστράτηγος Γεώργιος Μαρκουλάκης, ο Συντονιστής Επιχειρήσεων Αττικής Υποστράτηγος Αθανάσιος Χατζόπουλος, οι Διευθυντές των Διευθύνσεων και το προσωπικό του Αρχηγείου Πυροσβεστικού Σώματος. Παρόμοιες εκδηλώσεις, με ομιλίες και σημαιοστολισμούς πραγματοποιήθηκαν σε όλες τις Πυροσβεστικές Υπηρεσίες της χώρας.
