Σμηναγός Κώστας Ηλιάκης: 18 χρόνια από το θάνατο του Kρητικού ήρωα της Π.Α.
Ο Κωνσταντίνος Ηλιάκης ήταν Σμηναγός της Ελληνικής πολεμικής αεροπορίας που σκοτώθηκε από Τούρκο πιλότο, πάνω από το Αιγαίο Πέλαγος, στις 23 Μαΐου 2006.
Η καταγωγή του ήταν από τον Κάστελλο Ρεθύμνης και ήταν πατέρας δύο παιδιών 1,5 και 4 χρονών (το 2006) αντίστοιχα.
Επιμελής Ίκαρος, ορκίζεται Ανθυποσμηναγός το καλοκαίρι του 1993 και τοποθετείται στην 120 Πτέρυγα Εκπαίδευσης Αέρος για να ολοκληρωθεί η πτητική του εκπαίδευση με αεροσκάφη Τ2. Κατόπιν τοποθετήθηκε στην 115 ΠΜ, 340 Μοίρα Βομβαρδισμού στα αεροσκάφη Α-7 Corsair.
Στην διάρκεια αυτών των ετών φοιτά σε διάφορα Σχολεία της ΠΑ, όπως το σχολείο Όπλων και Τακτικής, αποφοίτησε το Πρόγραμμα Τακτικής Ηγεσίας και λόγω του υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης του διακρινόταν σε όλα τα είδη αποστολών. Αυτά σε συνδυασμό με τις ικανότητες και την ευσυνειδησία του τον καθιστούν έναν από τους ποιο ικανούς επαγγελματίες στον χώρο του και έτσι επιλέχθηκε το 2002,να αποτελέσει μέρος του πυρήνα των 10 Ιπταμένων οι οποίοι στάλθηκαν για εκπαίδευση στα νέα F-16 Block 52+ στις ΗΠΑ. Ολοκληρώνει την εκπαίδευση και επιστρέφει στην Ελλάδα, στην 347 Μοίρα στην Αγχίαλο μέχρι να έλθουν τα νέα Αεροπλάνα στην 115 ΠΜ.
Μετά από 8 μήνες, τον Ιούνιο του 2003 παίρνει μετάθεση για την 340 Μοίρα, την αγαπημένη του «Αλεπού», όπου αποκτά επιπλέον εμπειρία στην αναχαίτιση με τα νέα F-16 Block 52+, συμμετέχει στον σχεδιασμό και εκτέλεση Επιχειρήσεων την νύκτα και είναι παράλληλα εκπαιδευτής αέρος.
Η μοιραία σύγκρουση
Στις 23 Μαΐου 2006, έπειτα από θερμό επεισόδιο ελληνικών και τουρκικών μαχητικών, πραγματοποιώντας αναχαίτιση τουρκικού F-16, το αεροσκάφος του Κωνσταντίνου Ηλιάκη κατέπεσε κοντά στην Κάρπαθο.
Λίγο πριν από τις 12.40 το μεσημέρι τουρκικός σχηματισμός μαχητικών αεροσκαφών F-16, στο οποίο συμμετείχε και ένα φωτογραφικό αεροσκάφος RF-4 μπήκε στην περιοχή ευθύνης του FIR Αθηνών από το Νοτιοανατολικό Αιγαίο, κατά την πάγια τουρκική πρακτική, χωρίς να έχει υποβάλει σχέδια πτήσης.
Πιθανότατα η αποστολή ήταν η φωτογράφιση των αντιαεροπορικών συστημάτων S-300 που φιλοξενούνταν στην Κρήτη. Ένα ζεύγος ελληνικών F-16 σηκώθηκε από την αεροπορική βάση της Σούδας για να αναγνωρίσει και να αναχαιτίσει τα τουρκικά μαχητικά. Η διαταγή όμως ήταν σαφής: τα ελληνικά μαχητικά δεν έπρεπε να αφήσουν τα τουρκικά αεροσκάφη να πλησιάσουν τα παράλια της Κρήτης και να φωτογραφίσουν ελληνικές εγκαταστάσεις.
Περίπου στις 12.45 το ελληνικό ζεύγος αεροσκαφών είχε πλησιάσει τα τουρκικά. Εκεί συνέβη η σύγκρουση των δύο μαχητικών. Συγκεκριμένα, ο χειριστής του τούρκικου αεροσκάφους F-16C, Χαλί Ιμπραήμ Οσκεμπίρ, κάνοντας έναν δολοφονικό ελιγμό, χτύπησε με το δεξί φτερό την καλύπτρα του αεροσκάφους του Ηλιάκη, με αποτέλεσμα αυτό να πάρει ανεξέλεγκτη πορεία.
Τα συντρίμμια του μαχητικού βρέθηκαν λίγο αργότερα επιβεβαιώνοντας το τραγικό συμβάν, ενώ ο Τούρκος πιλότος κάνοντας χρήση του εκτινασσόμενου καθίσματος, βρέθηκε στη θάλασσα.
Αμέσως σήμανε συναγερμός σε Αθήνα και Άγκυρα. Η ελληνική αεροπορία απογείωσε 40 μαχητικά, ενώ μια ομάδα ΟΥΚ έσπευσε με ελικόπτερο στο σημείο. Παράλληλα, η Άγκυρα απογείωσε 80 μαχητικά αεροσκάφη με αποστολή την επιχείρηση έρευνας και διάσωσης σε εχθρικό έδαφος. Ο Τούρκος πιλότος περισυνελέγη από το διερχόμενο παναμέζικο εμπορικό πλοίο «Gas Century» .
Η κρίση ήταν σοβαρή και μπορούσε να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, τις οποίες καμία χώρα δεν επιθυμούσε. Έτσι με πρωτοβουλία της ελληνικής πλευράς επικοινώνησαν τηλεφωνικά οι αρχηγοί των ενόπλων δυνάμεων ναύαρχος Παναγιώτης Χηνοφώτης και ο στρατηγός Χιλμί Οζκιόκ.
Την ώρα που οι δυο αρχηγοί συνομιλούσαν έφτασαν πάνω από το πλοίο με σημαία Παναμά, με διαφορά λίγων λεπτών, δύο ελικόπτερα διάσωσης: ένα ελληνικό και ένα τουρκικό. Ο Τούρκος πιλότος απείλησε με το πιστόλι του τους Έλληνες διασώστες. Μετά από λίγες ώρες και για να εκτονωθεί η κρίση οι ελληνικές αρχές, έδωσαν την άδεια στους Τούρκους διασώστες να παραλάβουν τον πιλότο κι έτσι τυπικά, οι Έλληνες τον παρέδωσαν στην Τουρκία.
Η ανακοίνωση του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας στις 30 Μαΐου 2006, ανακηρύσσει επίσημα νεκρό το σμηναγό Κώστα Ηλιάκη και κάνει σαφή αναφορά ότι κατέπεσε σε αποστολή αναγνώρισης τουρκικών αεροσκαφών εντός της εναέριας περιοχής ευθύνης της Αθήνας (FIR Αθηνών): «Την 21:00 της Κυριακής 28 Μαΐου 2006, με τη συμπλήρωση 128 ωρών, ολοκληρώθηκαν οι επιχειρήσεις έρευνας διάσωσης που ακολούθησαν το αεροπορικό δυστύχημα της 23ης Μαΐου 2006 στην περιοχή νοτιοανατολικά της Καρπάθου.
Η συγκέντρωση και η ανάλυση των ευρημάτων, επιβεβαίωσε τον θάνατο του σμηναγού (Ι) Ηλιάκη Κωνσταντίνου. Ο σμηναγός Ηλιάκης, έπεσε κατά την εκτέλεση του καθήκοντος σε αποστολή αναγνώρισης τουρκικών αεροσκαφών εντός του FIR Αθηνών
Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε με τις δέουσες στρατιωτικές τιμές την Τετάρτη 31 Μαΐου 2006 και ώρα 11:00 από τον Ιερό Ναό της Μητρόπολης Χανίων.
Η σορός μεταφέρθηκε από το αεροδρόμιο Ελευσίνας στην 115 Πτέρυγα Μάχης στα Χανιά την 08:00, με αεροσκάφος C-27.».
Η κηδεία του τελέσθηκε με τιμές ήρωα στον Καθεδρικό Ναό Χανίων παρουσία πλήθους κόσμου, του Προέδρου της Δημοκρατίας Καρόλου Παπούλια, του ΥΠΕΘΑ Βαγγέλη Μεϊμαράκη, της ΥπΕξ Ντόρας Μπακογιάννη, του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Γιώργου Παπανδρέου και άλλων πολιτικών.
Στις 28 Δεκεμβρίου 2006, στην καθιερωμένη τελετή απονομής μεταλλίων και βραβείων από την Ακαδημία Αθηνών, του απονεμήθηκε το αργυρό μετάλλιο αρετής και αυτοθυσίας. Στις 20 Μαΐου 2007 έγιναν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου προς τιμήν του, στην οδό Ακρωτηρίου στη περιοχή Άγιος Ματθαίος Χανίων. Η χάλκινη προτομή του πιλότου κλάπηκε από αγνώστους στις 2 Δεκεμβρίου 2012 και τελικά βρέθηκε εγκαταλελειμμένη την επόμενη ημέρα σε κοντινή περιοχή. Το 2008 έγινε με αναφορά στη θυσία του η Αδελφοποίηση των Δήμων Χανίων και Καρπάθου. Οδοί με το όνομα του “Σμηναγού Κώστα Ηλιάκη”, υπάρχουν προς τιμήν του στην πόλη της Καρπάθου και στο Ηράκλειο Αττικής.
Το μνημείο Ηλιάκη στην Κάρπαθο
Το μνημείο του σμηναγού Ηλιάκη, είναι το δεύτερο μνημείο που κατασκευάζει η Πολεμική Αεροπορία, και αναφέρεται σε θύμα ατυχήματος με τουρκικό αεροσκάφος. Το πρώτο είναι το μνημείο του υποσμηναγού Σιαλμά, στο νησί Άγιος Ευστράτιος, το οποίο μάλιστα είναι ένα από τα μεγαλύτερα μνημεία της Μεσογείου, αφού η διάστασή του με τον περιβάλλοντα χώρο, φθάνει τα 34 μέτρα.
Η ιδέα για την ανέγερση του μνημείου σμηναγού Ηλιάκη στην Κάρπαθο, ανήκει στον επίτιμο αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας, πτέραρχο ε.α. Γεώργιο Αυλωνίτη, στο τέλος του 2006. Πρόταση για την ανέγερση του μνημείου, κατέθεσε ο υποπτέραρχος ε.α. Νικόλαος Ήμελλος, ο οποίος ήταν και ο εμπνευστής του μνημείου Σιαλμά. Ο δήμαρχος και το δημοτικό συμβούλιο της Καρπάθου, έλαβαν ομόφωνη απόφαση να παραχωρηθεί το πιο κεντρικό σημείο της πόλης για την ανέγερση του μνημείου. Παράλληλα αποφάσισαν να μετονομαστεί κεντρική οδός της πόλης σε οδό «Ήρωα σμηναγού Κώστα Ηλιάκη». Η πρόταση έγινε αποδεκτή από τη νέα ηγεσία του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας με Αρχηγό τον πτέραρχο ε.α. Ιωάννη Γιάγκο και κατατέθηκαν τα σχέδια για το μνημείο.
Οι εργασίες ξεκίνησαν στις 26 Απριλίου 2007, καθώς θα έπρεπε να είναι έτοιμο στις 23 Μαΐου 2007, οπότε και θα γινόταν η επιμνημόσυνη δέηση της Πολεμικής Αεροπορίας με τη συμπλήρωση ενός χρόνου από το ατύχημα. Λόγω της ιδιαιτερότητας του χώρου, δημιουργήθηκαν δύο όψεις. Μία από την πλευρά του κυρίως δρόμου, όπου απέναντι βρίσκεται το νέο Δημαρχείο και μία άλλη όψη από την πλευρά της θάλασσας, απέναντι από τη νέα μαρίνα του νησιού. Στον παραλιακό δρόμο το μνημείο εκτείνεται σε μήκος 30 μέτρων, και πλάτος 20 μέτρων.
Μνημείο προς τιμή του Σμηναγού Κωνσταντίνου Ηλιάκη στην Κάρπαθο
Η όλη κατασκευή στην «καρδιά» της «πρωτεύουσας» του νησιού, τα Πηγάδια, βρίσκεται σε σημείο που ξεχωρίζει και αποπνέει μεγαλοπρέπεια. Δημιουργείται η εντύπωση ενός θαλάσσιου κύματος, που ξεκινά από τον κεντρικό δρόμο μπροστά από το δημαρχείο και σβήνει στη μεριά της θάλασσας, μπροστά στην μαρίνα. Το τεράστιο αυτό κύμα, ύψους περίπου 8 μέτρων, σύμφωνα με τον υποπτέραρχο ε.α. Νικόλαο Ήμελλο, απεικονίζει μία «σελίδα της Ιστορίας» φτιαγμένη από θάλασσα στη Θάλασσα του Καρπάθιου πελάγους. Πάνω, υπάρχει τοποθετημένο το έμβλημα της 343 Μοίρας, της Πολεμικής Αεροπορίας, στην οποία υπηρετούσε ο σμηναγός Ηλιάκης. Το έμβλημα είναι δύο φτερά ανοιγμένα και στο κέντρο ένα αστέρι.
Πάνω στη «θαλασσινή σελίδα», κάτω και δεξιά, υπάρχει η νήσος Κάρπαθος. Ενώ αριστερά πλαισιώνεται με την καλύτερη μαντινάδα που επιλέχθηκε από την Κάρπαθο, στον διαγωνισμό μαντινάδας που προκήρυξε ειδικά για τον Κώστα Ηλιάκη, η δημοτική αρχή Καρπάθου. Στην κορυφή του «κύματος», στο πάνω μέρος, υπάρχει ένα ζευγάρι αεροσκαφών F-16, με τρόπο ώστε να φαίνεται πως ρίχνει τη σκιά του στην Κάρπαθο, για να κρατά καθημερινά συντροφιά στον Σμηναγό Κώστα Ηλιάκη .
Το 2007 στη μνήμη του σμηναγού Ηλιάκη, προκηρύχθηκε διαγωνισμός μαντινάδας από τον Δήμο Καρπάθου. Ο διαγωνισμός διεξήχθη σε Κρήτη και Κάρπαθο και υπήρξαν συνολικά 103 συμμετοχές. Οι 45 ήταν από την Κάρπαθο και οι υπόλοιπες 58 από την Κρήτη.
Από το νησί της Καρπάθου επελέγη για να γραφτεί στο μνημείο η παρακάτω μαντινάδα: «Διαβάτη που θ` ακροσταθείς μπροστά στον ανδριάντα μη κλαις γιατί αυτή η γη ήρωες βγάζει πάντα». Από το νησί της Κρήτης, επελέγη για να γραφτεί στο μνημείο η εξής μαντινάδα: «Στον ουρανό ψηλά η ψυχή, στη θάλασσα το σώμα αετός που ναι περήφανος δε το πατεί το χώμα».
