Ποιους φορείς ελέγχει ο Συνήγορος του Πολίτη;
Υπηρεσίες του Δημοσίου, όπως Υπουργεία, Εφορίες, Τελωνεία, Πολεοδομίες, Αστυνομικά Τμήματα, Φυλακές, Σχολεία, Πρεσβείες της Ελλάδας, κ.λπ.
- Ο.Τ.Α. (Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης) δηλ. Δήμοι και Περιφέρειες, καθώς και τα νομικά πρόσωπα και οι επιχειρήσεις αυτών
- Ν.Π.Δ.Δ. (Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου), όπως Ασφαλιστικά Ταμεία, Νοσοκομεία, Πανεπιστήμια, ΟΑΕΔ, ΟΕΚ, κ.λπ.
- Κρατικά Ν.Π.Ι.Δ. (Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου), όπως Ο.ΚΑ.ΝΑ., Ε.ΚΕ.ΠΙΣ., ΕΛ.Ο.Τ., Ι.Γ.Μ.Ε., Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα, κ.λπ.
- Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμούς Κοινής Ωφέλειας (ΔΕΚΟ), όπως Ε.ΥΔ.Α.Π., ΔΕΗ, ΕΛΤΑ, ΕΥΑΘ, κ.λπ.)
2. Υπάρχουν κρατικοί φορείς που δεν ελέγχει ο Συνήγορος του Πολίτη;
Από τον Συνήγορο του Πολίτη δεν ελέγχονται:
- οι Υπουργοί και Υφυπουργοί για τη διαχείριση της πολιτικής λειτουργίας (π.χ. η νομοθετική πρωτοβουλία τους)
- τα Θρησκευτικά Νομικά πρόσωπα (εκτός εάν η υπόθεση αφορά την προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού)
- οι Δικαστικές και Εισαγγελικές αρχές και οι διοικητικές τους υπηρεσίες (π.χ. οι γραμματείες δικαστηρίων, κ.λπ.). Ωστόσο ελέγχονται δημόσιες υπηρεσίες που τελούν υπό εισαγγελική εποπτεία, όπως φυλακές, ληξιαρχεία, υποθηκοφυλακεία
- οι Στρατιωτικές υπηρεσίες, μόνο για θέματα εθνικής άμυνας και ασφάλειας. Ωστόσο ελέγχονται στρατιωτικές μονάδες και στρατολογικές υπηρεσίες για θέματα δικαιωμάτων των στρατευσίμων
- το Υπουργείο Εξωτερικών μόνο για την εξωτερική πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις. Ωστόσο ελέγχονται τα προξενεία της Ελλάδας στο εξωτερικό για διαφορές με συναλλασσόμενους έλληνες ή αλλοδαπούς
- η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) για κάθε ενέργειά της
- το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ)
- οι Ανεξάρτητες Αρχές, μόνο ως προς την κύρια λειτουργία τους
- το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών
- η Βουλή, για οποιοδήποτε θέμα
Εκτός από τα Θρησκευτικά Νομικά πρόσωπα και τις Δικαστικές και Εισαγγελικές αρχές, ο Συνήγορος του Πολίτη ελέγχει τους παραπάνω φορείς ως εργοδότες, στην περίπτωση που εργαζόμενος/η σε αυτούς αντιμετωπίζει δυσμενή μεταχείριση λόγω φύλου.
3. Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει αρμοδιότητα για θέματα προσλήψεων;
Μόνον εφόσον αυτές δεν διενεργούνται από το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ)
4. Είμαι δημόσιος υπάλληλος και έχω πρόβλημα με την υπηρεσία μου. Μπορεί να διαμεσολαβήσει ο Συνήγορος του Πολίτη;
Όχι, ο Συνήγορος του Πολίτη δεν είναι αρμόδιος για θέματα που αφορούν στην υπηρεσιακή κατάσταση του προσωπικού των δημοσίων υπηρεσιών. Στην έννοια της υπηρεσιακής κατάστασης εντάσσεται οποιοδήποτε ζήτημα ανακύπτει λόγω της ένταξης ορισμένου προσώπου στο δημόσιο, ανεξαρτήτως της έννομης σχέσης απασχόλησης, όπως μισθοί, μισθολογικές ή βαθμολογικές προαγωγές, μεταθέσεις, μετακινήσεις, αποσπάσεις, επιδόματα, άδειες, πειθαρχικά θέματα, κ.λπ.
Κατ’ εξαίρεση ο Συνήγορος του Πολίτη είναι αρμόδιος να παρέμβει για θέματα υπηρεσιακής κατάστασης προσωπικού δημοσίων υπηρεσιών:
- Όταν τίθεται θέμα «διάκρισης λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού». Αρμόδια για αντίστοιχες περιπτώσεις διακρίσεων στον ιδιωτικό τομέα είναι η Επιτροπή Ίσης Μεταχείρισης που υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης
- Όταν είστε εργαζόμενος/η σε δημόσια υπηρεσία, με οποιαδήποτε σχέση εργασίας, και αντιμετωπίζετε δυσμενή μεταχείριση λόγω φύλου ή/και οικογενειακής κατάστασης
5. Ο Συνήγορος του Πολίτη παρεμβαίνει σε διαφορές μεταξύ ιδιωτών;
Ο Συνήγορος του Πολίτη δεν μπορεί να παρέμβει σε διαφορές μεταξύ ιδιωτών, όπως:
- οι κληρονομικές διαφορές
- οι διαφορές μεταξύ ενοικιαστών-ιδιοκτητών ακινήτων, όπως η μη καταβολή μισθώματος, η αναπροσαρμογή μισθώματος, η απόδοση του μισθίου κ.λπ.
- οι διαφορές ενοίκων πολυκατοικίας, όπως ο καταμερισμός δαπανών κοινοχρήστων και εξόδων συντήρησης ανελκυστήρα, η μη τήρηση κανονισμού πολυκατοικίας κ.λπ.,
- η μη καταβολή μισθωμάτων από το Δημόσιο.
6. Υπάρχουν περιπτώσεις που ο Συνήγορος του Πολίτη μπορεί να ελέγξει τη συμπεριφορά ή πράξεις ιδιωτών;
Κατ΄ εξαίρεση, μπορεί να ελέγξει και τη συμπεριφορά ιδιωτών ή/και ιδιωτικών φορέων όταν:
- Προσβάλλεται δικαίωμα παιδιού. Ωστόσο, ο Συνήγορος του Πολίτη δεν υποκαθιστά και δεν αναλαμβάνει τον ρόλο εισαγγελέων, δικαστηρίων, δικηγόρων, νομικών συμβούλων και κοινωνικών υπηρεσιών
- Όταν εργαζόμενος/η στον ιδιωτικό τομέα υφίσταται δυσμενή μεταχείριση λόγω φύλου ή/και οικογενειακής κατάστασης. Ο Συνήγορος του Πολίτη εξετάζει υποθέσεις που αφορούν την άνιση μεταχείριση λόγω φύλου κατά την πρόσληψη, την έναρξη και τη λύση της σύμβασης εργασίας, τις συνθήκες εργασίας, την υπηρεσιακή εξέλιξη, την κατάρτιση, την αμοιβή, καθώς και την προστασία των εργαζόμενων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της λοχείας και της άδειας ανατροφής παιδιού. Επιλαμβάνεται, επίσης, υποθέσεων όταν υφίσταται πρόβλημα σεξουαλικής παρενόχλησης ή/και προσβλητικής συμπεριφορά στον χώρο εργασίας και σχετίζεται με το φύλο.
7. Έχω πρόβλημα με εταιρείες κινητής και σταθερής τηλεφωνίας, με εταιρείες παροχής υπηρεσιών Internet, με τον “Χρυσό Οδηγό» ή με άλλη εταιρεία παροχής τηλεφωνικών πληροφοριών. Μπορεί να επιληφθεί της υπόθεσής μου ο Συνήγορος του Πολίτη;
Όχι. Για θέματα που αφορούν όλες τις εταιρείες κινητής και σταθερής τηλεφωνίας (π.χ. OTE, κ.λπ.) και εταιρείες ασύρματης επικοινωνίας και Διαδικτύου μπορείτε ενδεχομένως να απευθυνθείτε στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (Ε.Ε.Τ.Τ.), στη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, ή στην Αρχή «Συνήγορος του Καταναλωτή».
Αν έχετε διαφορά με τον «Χρυσό Οδηγό», μπορείτε ενδεχομένως να απευθυνθείτε στην «ΧΡΥΣΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΕΝΤΥΠΗ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Α.Ε.», στη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, ή στην Αρχή «Συνήγορος του Καταναλωτή».
8. Έχω πρόβλημα με Τράπεζα και την ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ Α.Ε.. Ο Συνήγορος του Πολίτη μπορεί να βοηθήσει;
Όχι. Προβλέπεται ρητά ότι όλες πλέον οι Τράπεζες εξαιρούνται από την αρμοδιότητα του Συνηγόρου του Πολίτη. Μπορείτε ενδεχομένως να απευθυνθείτε στον Μεσολαβητή Τραπεζικών Επενδυτικών Υπηρεσιών, στη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, ή στην Αρχή «Συνήγορος του Καταναλωτή».
9. Οι Ασφαλιστικές Εταιρείες ελέγχονται από τον Συνήγορο του Πολίτη;
Όχι. Για θέματα που αφορούν όλες τις ασφαλιστικές εταιρείες μπορείτε ενδεχομένως να απευθυνθείτε στην Διεύθυνση Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης της Τράπεζας της Ελλάδος, στην Αρχή «Συνήγορος του Καταναλωτή», ή στη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή.
10. Θέλω να υπαχθώ στη ρύθμιση για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Είναι αρμόδιος ο Συνήγορος του Πολίτη;
Όχι. Αναφορικά με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία υπαγωγής στις διατάξεις του Ν.3869/2010 (ΦΕΚ 130 Α΄) περί ρύθμισης οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων, μπορείτε ενδεχομένως να απευθυνθείτε στη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, όπου λειτουργεί ειδική τηλεφωνική γραμμή (80111 97367) για την παροχή πληροφοριών σχετικά με την εφαρμογή του σχετικού νόμου.
11. Ο Συνήγορος του Πολίτη ελέγχει τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς;
Ο Συνήγορος του Πολίτη ελέγχει όλα τα Κρατικά Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
Δεν ελέγχει τα ιδιωτικά Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, όπως τα ΚΤΕΛ, τον ΟΑΣΘ (Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης), και όλες τις αεροπορικές και ακτοπλοϊκές εταιρείες.
12. Θέλω να κάνω καταγγελία για θέματα προστασίας καταναλωτών. Μπορώ να απευθυνθώ στον Συνήγορο του Πολίτη;
Όχι. Αν έχετε διαφορές, π.χ., με Ινστιτούτα Αδυνατίσματος, με Αντιπροσωπείες και Εμπορικά Καταστήματα, με Τουριστικά Γραφεία, ή με Αεροπορικές Εταιρείες, κ.λπ., ή αν θέλετε πληροφόρηση για θέματα προστασίας καταναλωτών, μπορείτε ενδεχομένως να απευθυνθείτε στη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή και στην Αρχή «Συνήγορος του Καταναλωτή».
13. Ο Συνήγορος του Πολίτη παρέχει γενικές πληροφορίες;
Όχι. Αν θέλετε να πληροφορηθείτε τι προβλέπουν οι σχετικές διατάξεις για την περίπτωσή σας, ποιες ενέργειες θα πρέπει να κάνετε για να υποβάλετε το αίτημά σας στη διοίκηση, ποια είναι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που θα πρέπει να υποβάλετε, κ.λπ., θα πρέπει να απευθυνθείτε στην αρμόδια δημόσια υπηρεσία ή/και στα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ), καθώς και καλώντας το νούμερο 1500 (τηλεφωνικό κέντρο εξυπηρέτησης πολιτών).
14. Μπορεί ο Συνήγορος του Πολίτη να μου παράσχει νομικές συμβουλές και να με εκπροσωπήσει στα δικαστήρια;
Όχι. Θα πρέπει να απευθυνθείτε σε δικηγόρο, και σε περίπτωση οικονομικής αδυναμίας σας, στον οικείο δικηγορικό σύλλογο, ενώ για κάθε σχετική πληροφορία μπορείτε να απευθυνθείτε στη γραμματεία του δικαστηρίου ενώπιον του οποίου έχετε κληθεί ή επιθυμείτε να προσφύγετε.
15. Η υπόθεσή μου εκκρεμεί στο δικαστήριο. Μπορώ να υποβάλω αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη;
Όχι, ο Συνήγορος του Πολίτη δεν παρεμβαίνει σε υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον οποιουδήποτε δικαστηρίου (Διοικητικού, Πολιτικού, Ποινικού), ή/και άλλης δικαστικής ή εισαγγελικής αρχής.
Eιδικά και μόνο όταν δέχεται αναφορές για διακρίσεις λόγω φύλου, ο Συνήγορος του Πολίτη δεν θα σταματά πια την έρευνά του εάν ο ενδιαφερόμενος προσφύγει στη δικαιοσύνη αλλά θα συνεχίζει τη διαμεσολαβητική του προσπάθεια για επίλυση του προβλήματος μέχρι την πρώτη συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο ή μέχρις ότου εξεταστεί αίτημα για παροχή προσωρινής δικαστικής προστασίας.
16. Η αναφορά μου στον Συνήγορο του Πολίτη ή η παρέμβασή του, αναστέλλει τις προθεσμίες μέσα στις οποίες μπορώ να προσφύγω στη δικαιοσύνη για την ίδια υπόθεση ή να στραφώ εναντίον μιας δικαστικής απόφασης;
Όχι, οι προθεσμίες εξακολουθούν να ισχύουν ανεξάρτητα από τυχόν αναφορά ή παρέμβαση της Αρχής. Πληροφορίες για τις προθεσμίες αυτές, καθώς και για κάθε άλλη προϋπόθεση ή διαδικασία προσφυγής στη δικαιοσύνη, μπορεί να σας παράσχει μόνο δικηγόρος.
17. Ο Συνήγορος του Πολίτη συνεχίζει την παρέμβασή του αν τυχόν προσφύγω αργότερα στη δικαιοσύνη για την ίδια ακριβώς υπόθεση;
Όχι, ο Συνήγορος του Πολίτη διακόπτει υποχρεωτικά την παρέμβασή του.
18. Μπορώ να προσφύγω στον Συνήγορο του Πολίτη αν για την ίδια ακριβώς υπόθεση διενεργείται ανάκριση ή προκαταρκτική εξέταση από δικαστή ή εισαγγελέα;
Όχι αν διενεργείται ανάκριση, ναι αν διενεργείται προκαταρκτική εξέταση.
19. Μπορώ να προσφύγω στον Συνήγορο του Πολίτη για μια υπόθεση επί της οποίας έχει ήδη εκδοθεί δικαστική απόφαση;
Ναι, αν η δικαστική απόφαση ήταν ευνοϊκή για σας αλλά η διοίκηση παραλείπει να την εκτελέσει (εκτός αν στο μεταξύ έχετε προσφύγει στην «Επιτροπή του Νόμου 3068/2002», οπότε ο Συνήγορος του Πολίτη δεν μπορεί να παρέμβει παράλληλα).
Όχι όμως αν η δικαστική απόφαση ήταν δυσμενής για σας, καθώς τότε η διοίκηση υποχρεούται να την εκτελέσει και ο Συνήγορος του Πολίτη δεν θα ήταν δυνατό να της συστήσει ο,τιδήποτε διαφορετικό.
20. Υπέβαλα αίτημα σε δημόσια υπηρεσία, κοινοποιώντας το σχετικό έγγραφο στον Συνήγορο του Πολίτη. Θα ερευνηθεί η υπόθεσή μου από την Αρχή;
Μόνο με την κοινοποίηση του εγγράφου, όχι. Ο Συνήγορος του Πολίτη θα αναλάβει να ερευνήσει την υπόθεση, εφόσον αυτό ζητηθεί άμεσα από τον ενδιαφερόμενο, με έγγραφη αναφορά, υπογεγραμμένη από τον ίδιο.
21. Προσπάθησα να υποβάλω γραπτό αίτημα σε δημόσια υπηρεσία αλλά αρνήθηκαν να το παραλάβουν. Είναι νόμιμη η συμπεριφορά αυτή της Διοίκησης;
Ασφαλώς όχι. Η υπηρεσία είναι υποχρεωμένη να παραλάβει οποιοδήποτε έγγραφο απευθύνεται σ’ αυτή. Σύμφωνα με τον Ν. 2690/1999 «Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας» (άρθρα 4 & 12), κάθε έγγραφο που περιέρχεται στην υπηρεσία με οποιονδήποτε τρόπο καταχωρίζεται αυθημερόν στο βιβλίο εισερχομένων και λαμβάνει αριθμό πρωτοκόλλου.
22. Πολύ πρόσφατα, κατέθεσα αίτημα σε δημόσια υπηρεσία και δεν έχω λάβει ακόμη απάντηση. Μπορώ να υποβάλω αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη για το θέμα αυτό;
Ο Συνήγορος του Πολίτη δεν διαμεσολαβεί εάν δεν παρέλθει η εκ του νόμου προβλεπόμενη προθεσμία απάντησης από την Διοίκηση [κατά κανόνα, και αν δεν προβλέπονται ειδικότερες προθεσμίες, η προθεσμία αυτή είναι πενήντα (50) ημέρες, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν. 2690/1999, «Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας»]. Πριν την άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας αυτής δεν υφίσταται φαινόμενο παράνομης δράσης ή κακοδιοίκησης για την επίλυση του οποίου θα είχε την αρμοδιότητα να παρέμβει η Αρχή.
