
ΗΠΑ εναντίον ΙΜΟ: Απειλές για αντίποινα σε χώρες που στηρίζουν το «net zero» στη ναυτιλία
Σε κοινή δήλωση τους, οι υπουργοί Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ, Ενέργειας Κρις Ράιτ και Μεταφορών Σον Ντάφι τόνισαν ότι η Ουάσιγκτον «απορρίπτει χωρίς περιστροφές» την πρόταση, η οποία αναμένεται να τεθεί προς οριστική έγκριση στην επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής Προστασίας του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (MEPC) τον Οκτώβριο.
Η αμερικανική θέση δεν περιορίζεται σε διαφωνία επί της αρχής. Το κείμενο προειδοποιεί ρητά ότι οι ΗΠΑ θα προβούν σε αντίποινα κατά κρατών-μελών του ΙΜΟ που θα στηρίξουν το σχέδιο. «Θα αγωνιστούμε σκληρά για την προστασία του αμερικανικού λαού και των οικονομικών του συμφερόντων. Οι εταίροι μας στον ΙΜΟ πρέπει να γνωρίζουν ότι αναμένουμε τη στήριξή τους και δεν θα διστάσουμε να αντιδράσουμε», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Αν και δεν δίνονται λεπτομέρειες για το είδος των πιθανών κυρώσεων, η μέχρι σήμερα πρακτική της κυβέρνησης Τραμπ δείχνει ότι οι δασμοί παραμένουν το βασικό εργαλείο πίεσης. Η σκληρή αυτή στάση έρχεται λίγους μήνες μετά την αποχώρηση της αμερικανικής αντιπροσωπείας από έκτακτη ψηφοφορία του MEPC τον Απρίλιο. Παρά την αποχώρηση των ΗΠΑ και τις επιφυλάξεις ορισμένων χωρών, η πρόταση έλαβε την απαιτούμενη πλειοψηφία για να συνεχιστεί η διαδικασία.
Η Ουάσιγκτον υποστηρίζει ότι το νέο πλαίσιο ισοδυναμεί με «παγκόσμιο φόρο άνθρακα σε βάρος των Αμερικανών», επιβαρύνοντας ιδιώτες, εταιρείες ενέργειας, ναυτιλιακές και πελάτες τους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προστασία της αμερικανικής βιομηχανίας υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και βιοκαυσίμων, τομείς στους οποίους οι ΗΠΑ είναι κορυφαίοι παραγωγοί και εξαγωγείς.
Σύμφωνα με τη δήλωση, οι νέες προδιαγραφές θα αποκλείσουν τη χρήση «δοκιμασμένων τεχνολογιών» και θα επιβάλουν τέλη στα πλοία που δεν θα πετυχαίνουν «ανέφικτους στόχους» εκπομπών. Παράλληλα, γίνεται λόγος για πλεονέκτημα υπέρ της Κίνας, η οποία πρωτοστατεί στην παραγωγή εναλλακτικών καυσίμων όπως το πράσινο μεθανόλη και έχει ανακοινώσει πάνω από το 50% της παγκόσμιας προγραμματισμένης δυναμικότητας έως το 2030.
Η σφοδρή αντίδραση των ΗΠΑ προσθέτει ένα ακόμη εμπόδιο σε μια διαπραγμάτευση που ήδη θεωρείται δύσκολη. Όπως είχε επισημάνει τον Μάιο ο CEO της DNV Maritime, Κνουτ Έρμπεκ-Νίλσεν, η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη διαδικασία καθιστά αβέβαιο το αποτέλεσμα της συνεδρίασης του Οκτωβρίου.
Σε κάθε περίπτωση, η διαμάχη αυτή δεν αφορά μόνο το περιβάλλον, αλλά και τη γεωπολιτική ισχύ στην παγκόσμια ναυτιλία και την ενέργεια, με τον Οκτώβριο να προμηνύεται ως σημείο καμπής για τις ισορροπίες στον ΙΜΟ.