Δουλεμπόριο: Ιστορία και σύγχρονη εποχή – Δεδομένα

Φεβ 18, 2023

Δουλεμπόριο ονομάζεται το εμπόριο των δούλων. Οι δούλοι έχουν στερηθεί κάθε προσωπική τους ελευθερία καθώς και κάθε δικαίωμα τους σαν άνθρωποι ενώ ταυτόχρονα γίνονται αντικείμενο αγοραπωλησίας. Δημιουργήθηκε παράλληλα με την εμφάνιση της δουλείας και είναι μια από τις παλαιότερες μορφές εμπορίου. Κατ´ επέκταση χαρακτηρίζεται και η μεταφορά παράνομων μεταναστών με σκοπό την οικονομική εκμετάλλευση τους. Στις μέρες μας, παρά τις προσπάθειες εξάλειψης του φαινομένου παρατηρείται έξαρση στις περισσότερες χώρες του κόσμου.

Ιστορία

Το δουλεμπόριο έκανε την εμφάνιση του το 1510 στη Δυτική Αφρική με κύριο προορισμό των σκλάβων την Αμερική. Εκεί εργάζονταν κάτω από απάνθρωπες συνθήκες χωρίς τις στοιχειώδεις συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής. Από το 1580 και έπειτα ασχολήθηκαν με το δουλεμπόριο αρκετές πολιτισμένες χώρες της Ευρώπης όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Γαλλία κ.α.

Στη Βόρεια Αμερική οι πρώτοι δουλέμποροι Αφρικανοί κατέφθασαν το 1619 στην περιοχή Τζέιμσταουν στην Βιρτζίνια των ΗΠΑ. Εκεί αναπτύχθηκαν μεγάλες καλλιέργειες αγροκτημάτων με αποτέλεσμα να χρειαστούν μεγάλο αριθμό δούλων που εισήγαγαν εξ ολοκλήρου από την Αφρική. Αυτό οδήγησε στην εξάρτηση των δουλεμπόρων προς τους “ιδιοκτήτες” τους, οι οποίοι είχαν την δύναμη να καθορίζουν την ζωή και τον θάνατό των δούλων τους.

Από την πλευρά της η Βρετανία, ήδη από τα τέλη του 18 αιώνα είχε αρχίσει την μεταφορά νέγρων παράλληλα με τα εμπορεύματα μέσα στα πλοία. Κύριος προορισμός ήταν τα νησιά της Καραϊβικής. Κατά την επιστροφή στην Βρετανία φόρτωναν ακόμα περισσότερα αγαθά.

Στην Νότιο Αμερική, η ζωή των μαύρων δούλων κατά των 19 αιώνα ήταν για ακόμα μία φορά σκληρή. Οι λευκοί “ιδιοκτήτες” των δούλων συμπεριφέρονταν βάρβαρα απέναντι στους Αφρικανούς δούλους τους και πολλές φορές τους περνούσαν από βασανιστήρια χωρίς ποτέ να έχουν νομικές κυρώσεις για τις πράξεις τους.

Κατάργηση της δουλείας

Η Δανία αποτέλεσε την πρώτη χώρα που επίσημα απαγόρευσε την δουλεμπορία το 1792 για να ακολουθήσουν η Βρετανία και οι Η.ΠΑ λίγα χρόνια αργότερα. Στις αρχές του 21ου αιώνα το Κογκρέσο των ΗΠΑ ενέκρινε το νόμο περί προστασίας των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων ως μορφή σύγχρονης δουλείας. Η νομοθεσία αυξάνει τις κυρώσεις για τους διακινητές, παρέχει κοινωνικές υπηρεσίες για τα θύματα εμπορίας ανθρώπων και βοηθά τα θύματα να παραμείνουν στη χώρα. Την ίδια περίοδο υπουργείο εγκρίνει το πρωτόκολλο για την πρόληψη, καταστολή και τιμωρία της εμπορίας ανθρώπων στο πλαίσιο της Σύμβασης κατά του Διακρατικού Οργανωμένου Εγκλήματος. Το πρωτόκολλο για την εμπορία ανθρώπων είναι το πρώτο παγκόσμιο νομικά δεσμευτικό μέσο με διεθνώς συμφωνημένο ορισμό για την εμπορία ανθρώπων.

Το δουλεμπόριο στην σύγχρονη εποχή

Το δουλεμπόριο της σύγχρονης εποχής επιβάλλεται σε εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο. Όμως πλέον συνηθίζεται να μην ονομάζεται με τον όρο “δουλεμπόριο” με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να μην γνωρίζουν την ύπαρξη του.

Μορφές του δουλεμπορίου

Εμπόριο λευκής σάρκας
Καταναγκαστική εργασία
Δανειοληψία χρέους
Παιδική δουλεία: Εκτιμάται ότι πέντε εκατομμύρια παιδιά βρίσκονται στη δουλεία παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου.
Παιδικός καταναγκαστικός γάμος
Η σκλαβιά με βάση την γενεά : Η δουλεία βασισμένη στην οικογενειακή γενεά περιγράφει την κατάσταση όπου οι άνθρωποι γεννιούνται στη δουλεία, επειδή οι πρόγονοί τους καταλήφθηκαν στη δουλεία διαβιβαζόμενοι στη μητρική γραμμή.
Οικιακή δουλεία
Δουλεία στις αλυσίδες εφοδιασμού: Πολλά από τα προϊόντα που αγοράζουμε και χρησιμοποιούμε κάθε μέρα γίνονται από ανθρώπους στη δουλεία όπως κακάο, βαμβάκι, κινητά τηλέφωνα κ.λ.π.

Δεδομένα για την δουλεία

20,9 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται στη σύγχρονη δουλεία σε ολόκληρο τον κόσμο

5.5 εκατομμύρια παιδιά βρίσκονται σε δουλεία σε όλο τον κόσμο

11,7 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε δουλεία στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, κυρίως σε εργατικό δυναμικό

3,7 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται στη δουλεία στην Αφρική

1.6 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται στη δουλεία στη Λατινική Αμερική

1,5 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε δουλεία στις ανεπτυγμένες οικονομίες

14,2 εκατομμύρια θύματα δουλείας αξιοποιούνται στις οικονομικές δραστηριότητες

4.5 εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάζονται σε σεξουαλική εκμετάλλευση

Το 98% των ανθρώπων που διακινούνται για σεξουαλική εκμετάλλευση είναι γυναίκες και κορίτσια

2.2 εκατομμύρια άνθρωποι στη δουλεία εκμεταλλεύονται τις κυβερνήσεις

150 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ – παράνομα κέρδη καταναγκαστικής εργασίας στην ιδιωτική οικονομία παράγονται ετησίως.